Klimatyzacja a zdrowie: jak unikać problemów zdrowotnych związanych z użytkowaniem?

Dość częstą powtarzaną opinią na temat klimatyzacji, jest ta dotycząca jej rzekomego szkodliwego działania. Niejednokrotnie specjaliści z CRsklep w rozmowach z klientami spotkali się z pytaniami, czy też stwierdzeniami, że klimatyzacja sprzyja zachorowaniom, szkodzi zdrowiu i wcale nie jest tak korzystna w użytkowaniu, jakby się wydawało – szczególnie dla osób z alergiami. Tylko czy aby na pewno opinia ta pokrywa się z faktami? Czy są to powtarzane mity, wprowadzające potencjalnych użytkowników klimatyzacji w błąd?

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu dobrze wiemy, skąd biorą się opinie na temat negatywnego wpływu klimatyzacji na zdrowie. Dlatego dziś przygotowaliśmy dla Was poradnik dotyczący odpowiedniego korzystania z klimatyzatora w domu lub w biurze, co pozwoli uniknąć ewentualnych problemów zdrowotnych. Omówimy także problemy zdrowotne, za które najczęściej obwiniana jest klimatyzacja i doradzimy, jak zmienić sposób użytkowania klimatyzacji, by ich uniknąć i wciąż cieszyć się komfortem termicznym, jakie daje to urządzenie.

Czy klimatyzacja jest szkodliwa dla zdrowia?

Zapewne nie spodziewaliście się, że odpowiedź na powyższe pytanie będzie brzmiała: to zależy. Klimatyzator jest urządzeniem, które ma zapewnić odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu, zapewniając tym samym komfort osobom w nim przebywającym. Dzięki coraz większej popularności klimatyzatorów z funkcją grzania możliwe jest zarówno schłodzenie temperatury w upale dni, jak i wykorzystanie klimatyzatora jako źródła ciepła w porze przejściowej czy podczas ciepłych zim. Nowoczesne modele klimatyzatorów mają funkcje jonizowania i oczyszczania powietrza za pomocą promieni UV. Wyposażone są także w filtry powietrza, wyłapujące zanieczyszczenia oraz alergeny.

Zatem skoro w klimatyzatorach zastosowano tak wiele funkcjonalnych rozwiązań, które pozwalają poprawić komfort użytkowników zarówno w zakresie termiki, jak i jakości powietrza, to skąd bierze się opinia o szkodliwym wpływie na zdrowie? Otóż wszystko zależy od tego, jak użytkujemy klimatyzację. Jeżeli robimy to w nieodpowiedni sposób, wówczas możemy odczuć tego negatywne skutki.

Jak odpowiednio korzystać z klimatyzacji, aby nie szkodzić zdrowiu?

Korzyści z użytkowania klimatyzacji są doceniane przez coraz liczniejsze grono użytkowników. Właściwie funkcjonująca klimatyzacja zapewnia nam komfort termiczny w biurach, domach czy budynkach użyteczności publicznej. Jednak wraz z korzyściami płynącymi z możliwości kontrolowania temperatury otoczenia, pojawiają się również potencjalne zagrożenia dla naszego zdrowia. Oto najczęstsze dolegliwości, których przyczyną może być nieprawidłowe użytkowanie klimatyzacji wraz z rozwiązaniami, które pozwolą ich uniknąć.

Jednym z najczęściej spotykanych problemów związanych z klimatyzacją jest tak zwany syndrom chorego budynku. Termin ten odnosi się do zespołu objawów, które mogą wystąpić u osób przebywających w pomieszczeniach z klimatyzacją, szczególnie jeśli system nie jest odpowiednio konserwowany. Objawy te obejmują bóle głowy, zmęczenie, podrażnienie oczu i dróg oddechowych, a nawet problemy z koncentracją. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia syndromu chorego budynku, kluczowe znaczenie ma zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza w pomieszczeniu – pamiętajmy, że klimatyzacja to nie wentylacja! Dlatego tak ważne jest zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza we wnętrzu.

Niestety użytkownicy często mylą klimatyzację z wentylacją, uznając, że wymienia też powietrze na świeże, tak jak w przypadku klimatyzacji w samochodzie. Tak się nie dzieje, klimatyzatory w budynkach mają obieg zamknięty, należy więc pamiętać o regularnym przewietrzaniu wnętrz. Najlepiej żeby takie pomieszczenia miały oddzielny system wentylacji mechanicznej.

Kolejnym istotnym aspektem jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza. Klimatyzatory mają tendencję do osuszania powietrza, co może prowadzić do problemów z błonami śluzowymi i skórą. Idealna wilgotność powietrza w pomieszczeniach powinna oscylować między 40 a 60%. Warto rozważyć używanie nawilżaczy powietrza i stałe kontrolowanie poziomu wilgotności powietrza we wnętrzu.

Infekcje dróg oddechowych to kolejne potencjalne zagrożenie związane z niewłaściwym użytkowaniem klimatyzacji. Nagłe zmiany temperatury, szczególnie gdy różnica między temperaturą wewnątrz a na zewnątrz jest zbyt duża, mogą osłabiać nasz układ odpornościowy. Dlatego zalecane jest, aby różnica temperatur nie przekraczała 6-8°C (jeżeli na zewnątrz mamy temperaturę około 30°C, w pomieszczeniu powinna wynosić około 22-24^oC). Warto również unikać kierowania strumienia zimnego powietrza bezpośrednio na osoby przebywające w pomieszczeniu, co może prowadzić do miejscowego wychłodzenia organizmu i zwiększyć podatność na infekcje. Warto o tym pamiętać przy wyborze miejsca montażu jednostki wewnętrznej klimatyzatora typu split.

Rzadko wspominanym, ale potencjalnie poważnym zagrożeniem związanym z klimatyzacją jest ryzyko rozwoju bakterii powodujących choroby układu oddechowego. W przypadku klimatyzacji niebezpieczne dla zdrowia bakterie mogą namnażać się w zaniedbanych, nieserwisowanych systemach, szczególnie w miejscach, gdzie tworzy się zastój wody. Regularne przeglądy i konserwacja systemu klimatyzacji są kluczowe dla zapobiegania temu zagrożeniu. Ważne jest, by serwis klimatyzacji przeprowadzali specjaliści, którzy w odpowiedni sposób przeprowadzą dezynfekcję instalacji. 

Dla osób cierpiących na alergie i astmę klimatyzacja może stanowić dodatkowe wyzwanie. Z jednej strony, filtrowanie powietrza przez system klimatyzacji może pomóc w usuwaniu alergenów z powietrza. Z drugiej strony, zaniedbany system może stać się źródłem rozprzestrzeniania się alergenów. Korzystanie z klimatyzatorów wyposażonych w filtry HEPA może znacząco poprawić jakość powietrza dla alergików. Regularne czyszczenie kratek nawiewnych,  systematyczne czyszczenie filtrów i kontrola poziomu wilgotności w pomieszczeniu również mają kluczowe znaczenie.

Proste sposoby na bezpieczne działanie klimatyzacji

Stosowanie klimatyzacji ma zdecydowanie więcej zalet niż wad. Wszystko zależne jest, jak już wspomnieliśmy, od sposobu użytkowania. Przestrzegając kilku zasad użytkownika, możemy cieszyć się niezwykłym komfortem termicznym i korzystać ze wszystkich korzyści, jakie daje używanie klimatyzacji, bez negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia.

Kluczowe jest ustawienie optymalnej temperatury powietrza we wnętrzu. Choć może to być kuszące w upalne dni, to nie ustawiajmy zbyt niskiej temperatury, aby uniknąć przeziębienia. Za optymalną wysokość temperatury we wnętrzu uznaje się około 22-26^oC. Pamiętajmy, aby różnica pomiędzy temperaturą na zewnątrz i wnętrzem budynku nie była zbyt duża – wówczas zminimalizujemy ryzyko chorób górnych dróg oddechowych.

W przypadku, gdy klimatyzowana jest tylko część pomieszczeń w budynku, należy zadbać, aby nie doszło do powstania zbyt dużych różnic temperatur między nimi. Rozsądną praktyką będzie uśrednienie temperatur, tak by przechodząc z klimatyzowanej części budynku do nieklimatyzowanej nie doświadczać dyskomfortu, mogącego prowadzić do obniżenia odporności i infekcji.

Dbanie o prawidłowo działającą klimatyzację zaczyna się jeszcze przed jej użytkowaniem. Jeżeli zakupiliśmy klimatyzację split, to warto dobrze przemyśleć, na której ścianie zostanie ona zamontowana. Dla zdrowia i komfortu domowników i osób przebywających w pomieszczeniu istotne jest, aby klimatyzator był tak ustawiony, żeby osoby korzystające z pomieszczenia nie były bezpośrednio eksponowane na prąd zimnego powietrza. Dobrze umiejscowiona jednostka wewnętrzna klimatyzatora ściennego powinna zapewniać sprawną cyrkulację powietrza, tak by chłodne powietrze mieszało się z ciepłym. Przed montażem (jeżeli instalujemy klimatyzację na etapie urządzania wnętrz) należy przeanalizować rozplanowanie pomieszczenia i jego funkcję, by odpowiednio ulokować urządzenie.

Regularne czyszczenie klimatyzacji – jak je przeprowadzić prawidłowo?

Jeżeli zamierzamy korzystać z klimatyzacji w sposób bezpieczny dla osób przebywających w klimatyzowanym pomieszczeniu, musimy pamiętać o regularnym czyszczeniu i serwisowaniu instalacji oraz urządzeń. Wewnątrz klimatyzacji panują idealne warunki dla rozmnażania się grzybów i bakterii – ich wdychanie może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia.

Część czynności związanych z konserwacją klimatyzacji użytkownik jest w stanie przeprowadzić we własny zakresie. Powinniśmy regularnie przecierać kratki przy wentylatorach klimatyzatora, tak aby nie było na nich kurzu. Samodzielnie możemy także czyścić filtry klimatyzacji, w celu usunięcia z nich zanieczyszczeń, pyłków i kurzu. Regularne czyszczenie filtrów pozwala zachować ich właściwości filtracyjne, a także wydajność klimatyzatora.

Pełen serwis klimatyzacji, przeprowadzany przez specjalistów, warto przeprowadzać co najmniej raz w roku – choć my rekomendujemy czyszczenie i przegląd po zakończeniu sezonu i przed jego rozpoczęciem.  W ramach profesjonalnego serwisu klimatyzacji przeprowadzane jest czyszczenie zewnętrznych i wewnętrznych elementów klimatyzatora przy pomocy pary wodnej i specjalnych preparatów. To pozwala usunąć z instalacji wszelkie drobnoustroje, takie jak grzyby i bakterie. Podczas serwisu klimatyzatora, fachowcy sprawdzają także szczelność instalacji i prawidłowe działanie wszystkich elementów.

Klimatyzacja jest bezpieczna dla zdrowia, pod warunkiem…

Klimatyzacja jest nieoceniona w zapewnieniu komfortu termicznego w ciepłe dni, jednak aby była nieszkodliwa, wymaga świadomego i odpowiedzialnego użytkowania. Regularna konserwacja systemu, właściwe ustawienia temperatury i wilgotności oraz świadomość potencjalnych zagrożeń pozwolą nam cieszyć się korzyściami płynącymi z klimatyzacji bez uszczerbku na zdrowiu. Pamiętajmy, że komfort nie powinien iść w parze z ryzykiem dla naszego dobrostanu. Mądre korzystanie z klimatyzacji może znacząco poprawić jakość naszego życia, szczególnie w okresach letnich upałów, jednocześnie minimalizując potencjalne negatywne skutki zdrowotne.