Rekuperacja i klimatyzacja – najważniejsze różnice.
Komfort w domu możemy zapewnić sobie i pozostałym domownikom na wiele sposobów oraz w wielu zakresach. Zanim zaczniemy planować wyposażenie domu w meble, które niewątpliwie zapewnią nam wygodę użytkowania, warto pomyśleć o czymś bardzo podstawowym, a jednocześnie tak często pomijanym – czyli o dobrej jakości powietrza. Tworząc odpowiedni mikroklimat w domu, zwiększamy znacząco komfort życia, zarówno w dzień, jak i w czasie snu.
Dla utrzymania dobrego stanu powietrza w budynku można stosować kilka rodzajów systemów. Podstawą jest wentylacja – obowiązek jej obecności w budynku regulowany jest przepisami prawnymi. Jeżeli jednak chcemy, by komfort życia w naszym domu był wyższy, warto rozejrzeć się za bardziej zaawansowanymi rozwiązaniami. Do popularnych systemów należą klimatyzacja i rekuperacja. Mają one podobny cel – poprawić komfort termiczny i stworzyć przyjazny domownikom mikroklimat. Osiągają go jednak zupełnie innymi metodami i przy wykorzystaniu innych rozwiązań technologicznych. Z tego względu szczególnie zaskakuje, jak wielu potencjalnych użytkowników myli rekuperację z klimatyzacją i ich funkcje. Prowadzi to do wielu rozczarowań podczas użytkowania – bo przecież miało być chłodno, a nie do końca jest, miało być świeże powietrze, a też nie spełnia naszych oczekiwań. Żeby uniknąć takich niefortunnych nieporozumień, postanowiliśmy omówić najważniejsze różnice między rekuperacją i klimatyzacją. W dzisiejszym artykule poruczymy następujące kwestie:
- jak działa klimatyzacja?
- na czym polega funkcjonowanie rekuperacji?
- najważniejsze różnice między rekuperacją a klimatyzacją
- które rozwiązanie jest lepsze?
- czy rekuperacja i klimatyzacja w jednym budynku to dobre rozwiązanie?
Chłodno latem, ciepło zimą – czyli jak działa nowoczesna klimatyzacja
Najważniejszą funkcją klimatyzacji jest zapewnienie komfortu cieplnego. Jeszcze kilka lat temu używanie klimatyzacji w domach i w biurach kojarzyło nam się ze zmniejszeniem temperatury w sezonie letnim. Od kilku sezonów na rynku dostępne są klimatyzatory z funkcją grzania – takie urządzenia sprawdzają się doskonale w sezonie przejściowym, a także podczas lżejszych zim.
Klimatyzacja w domu działa poprzez kontrolowane wymuszanie przepływu powietrza w celu chłodzenia lub ogrzewania. Trzeba jednak zaznaczyć, że proces ten odbywa się w obiegu zamkniętym, bez wymiany powietrza. Dzięki dodatkowym funkcjom klimatyzatorów możliwa jest jonizacja powietrza oraz oczyszczanie za pomocą filtrów wstępnych lub promieni UV. Przy czym na żadnym etapie działania klimatyzacji nie dochodzi do wymiany powietrza z wnętrza budynku na świeże, z zewnątrz (oczywiście mówimy tu o przypadku wykluczającego ingerencję użytkownika przez np. otwarcie okien).
Jak w takim razie działa klimatyzacja i co tak naprawdę daje nam, jako użytkownikom? Proces rozpoczyna się od pobrania ciepłego powietrza z wnętrza domu przez jednostkę wewnętrzną. Powietrze to przechodzi przez filtr, który usuwa zanieczyszczenia, takie jak kurz i pyłki. Następnie powietrze przepływa przez parownik, w którym znajduje się czynnik chłodniczy. Czynnik ten absorbuje ciepło z powietrza, co powoduje jego ochłodzenie. Schłodzone powietrze jest następnie rozprowadzane po pomieszczeniach za pomocą wentylatora.
Ciepło, które zostało pobrane z powietrza, jest transportowane przez rury z czynnikiem chłodniczym do jednostki zewnętrznej. W jednostce zewnętrznej czynnik chłodniczy przepływa przez sprężarkę, gdzie zostaje sprężony, co podnosi jego temperaturę. Następnie czynnik przepływa przez skraplacz, gdzie oddaje ciepło do otoczenia na zewnątrz domu. Schłodzony czynnik wraca do jednostki wewnętrznej, aby rozpocząć kolejny cykl chłodzenia.
O stopniu intensywności działania klimatyzacji decyduje użytkownik, ustawiając na klimatyzatorze żądaną temperaturę, a termostat monitoruje rzeczywistą temperaturę w pomieszczeniu. Kiedy temperatura przekracza ustawioną wartość, termostat uruchamia klimatyzację, aby schłodzić powietrze. Gdy temperatura osiągnie pożądany poziom, termostat wyłącza system, aby zapobiec nadmiernemu chłodzeniu.
Możemy także wybrać rodzaj klimatyzacji, który będzie najlepiej dopasowany do możliwości technicznych danego budynku, a także naszego budżetu. Do najpopularniejszych rodzajów klimatyzacji należą:
- klimatyzatory ścienne split
- klimatyzatory kanałowe
- klimatyzatory przenośne
Rekuperacja w domu – czyli komfort świeżego powietrza
W skrócie — rekuperacja jest bardziej zaawansowaną wersją wentylacji. W przeciwieństwie do wentylacji grawitacyjnej to użytkownik decyduje o intensywności wymiany powietrza, a nie ciśnienie lub przypadek. Rekuperacja w domu działa na zasadzie odzyskiwania ciepła z powietrza wywiewanego, które ogrzewa świeże powietrze nawiewane do wnętrza. System rekuperacji składa się z rekuperatora, sieci przewodów wentylacyjnych oraz filtrów.
Działanie rekuperacji można podzielić na kilka etapów. Proces rozpoczyna się od pobrania świeżego powietrza z zewnątrz budynku przez czerpnię. Powietrze to jest kierowane do rekuperatora, gdzie znajdują się wymienniki ciepła, przez które oba strumienie powietrza (nawiewanego i wywiewanego) przepływają, nie mieszając się ze sobą bezpośrednio. Ciepło z powietrza wywiewanego jest przekazywane do powietrza nawiewanego, co pozwala na odzyskanie energii cieplnej. Powietrze nawiewane, już ogrzane, jest następnie kierowane do pomieszczeń mieszkalnych przez system przewodów wentylacyjnych. Z kolei powietrze zużyte, po oddaniu ciepła, jest wywiewane na zewnątrz budynku przez wyrzutnię. Filtry zainstalowane w systemie rekuperacji usuwają zanieczyszczenia, takie jak kurz, pyłki czy inne alergeny, co poprawia jakość powietrza w pomieszczeniach.
Rekuperacja może także sprzyjać utrzymaniu odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Dzięki regularnej wymianie powietrza uporamy się z problemem zbyt wysokiej wilgotności (przyczyna m.in. parujących, pocących się okien). Jest też możliwość zastosowanie rekuperatora z wymiennikiem entalpicznym, który w pewnym stopniu umożliwia odzyskanie wilgotności z powietrza. W sezonie zimowym rekuperator może być wyposażony w dodatkowe nagrzewnice, które dogrzewają powietrze nawiewane, jeśli odzyskane ciepło nie jest wystarczające do utrzymania komfortowej temperatury.
Zaletą rekuperacji jest jej bezobsługowość. System rekuperacji jest sterowany automatycznie przez centralę, która monitoruje parametry powietrza i dostosowuje pracę urządzenia do aktualnych potrzeb. Użytkownik może programować ustawienia rekuperacji za pomocą panelu sterowania lub aplikacji mobilnej tworząc harmonogram pracy (zmniejszenie intensywności pod nieobecność domowników, inne parametry na noc itd.), co pozwala na optymalizację zużycia energii i poprawę efektywności systemu.
Rekuperacja vs klimatyzacja – czym się różnią?
Klimatyzacja i rekuperacja to dwa systemy, które mają wpływ na parametry powietrza w budynkach. Jednak już na podstawie lektury poprzednich akapitów, można wywnioskować, że systemy te działają w zupełnie inny sposób i inne są ich cele.
Rekuperacja jest systemem, który ma zapewnić czyste i świeże powietrze w pomieszczeniach przez całą dobę. Usuwa nadmiar CO2 wydychanego przez osoby przebywające we wnętrzu domu oraz nadmiar pary wodnej. Nawiewane powietrze jest filtrowane i oczyszczane. Dodatkową funkcją rekuperacji jest odzysk ciepła z zużytego powietrza, co zmniejsza koszty związane z eksploatacją systemu grzewczego.
Klimatyzacja przede wszystkim reguluje termikę powietrza w pomieszczeniach – zarówno latem, jak i zimą. Choć producenci stosują coraz lepsze systemy filtrów i rozwiązania mające na celu oczyszczenie powietrza, to nie są one tak doskonałe, jak te, które zapewnia nam rekuperacja. Oczywiście różnice działają w obie strony. Jeżeli liczymy na obniżenie temperatury, kiedy słupek rtęci rośnie, to rekuperacja nam tego nie zagwarantuje. System ten pozwoli na nieznaczną redukcję temperatury, co w upalne dni może być niewystarczające.
Różnice między rekuperacją a klimatyzacją dotyczą także zużycia energii elektrycznej, a także generowanych kosztów. Rekuperacja dzięki funkcji odzysku ciepła zmniejsza konieczność korzystania ogrzewania, co wiąże się ze zmniejszeniem kosztów w sezonie grzewczym. W przypadku klimatyzacji trzeba liczyć się ze zwiększeniem zapotrzebowania na energię elektryczną. Jeżeli planujemy korzystanie z klimatyzacji również zimą, wówczas możemy wybrać system grzewczy (klimatyzator lub centralne ogrzewanie) lepiej odpowiadające bieżącym potrzebom.
Czy klimatyzacja i rekuperacja mogą występować w jednym budynku?
Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy lepszym rozwiązaniem będzie rekuperacja czy klimatyzacja, ponieważ są to dwa systemy u zupełnie innym działaniu. Jeżeli zależy nam na poprawie jakości powietrza, to idealnie sprawdzi się do tego rekuperacja. Jej montaż warto przeprowadzić już na etapie budowania domu (oczywiście istnieje również możliwość montażu w istniejącym budynku). Gdy priorytetem jest komfort cieplny, wówczas wybór powinien paść na klimatyzację.
A jaką decyzję podjąć, kiedy ważne jest dla nas zarówno to, czym oddychamy, jak i temperatura w naszym domu? Rekuperacja i klimatyzacja mogą z powodzeniem działać pod jednym dachem i to nawet efektywniej niż przy zastosowaniu tylko jednego z rozwiązań.
Klimatyzacja to doskonałe uzupełnienie pracy rekuperacji, zarówno zimą, jak i latem. Rekuperator obniżając latem temperaturę (dzięki zastosowaniu by-passa), niejako ułatwia klimatyzatorowi pracę, poddając powietrze wstępnej obróbce termicznej. Jeszcze większe korzyści tej współpracy odczujemy w sezonie grzewczym.
Najważniejsze, aby klimatyzację i rekuperację stosować jako dwa odrębne systemy, o różnym przeznaczeniu. Wówczas lepiej dopasujemy dostępne rozwiązania do naszych potrzeb.
