Czy rekuperacja w domu jest bezpieczna dla alergików?

Dolegliwości związane z alergią doskwierają około 40% mieszkańców Polski (wg. badań przeprowadzonych w ramach programu ECAP – Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce). Jak dowodzą badania, najczęściej na alergie cierpią osoby mieszkające w mieście. Alergia jest utrapieniem zarówno dzieci (szczególnie tych najmłodszych, jak i dorosłych. Duży wpływ na występowanie alergii ma stan powietrza, jakim oddychamy. O ile na jakość powietrza na zewnątrz nie mamy zbyt dużego wpływu, to o powietrze, którym oddychamy w domu możemy i powinniśmy dbać każdego dnia. Jest to kluczową kwestią w dbaniu o zdrowie układu oddechowego, szczególnie gdy wśród naszych członków rodziny znajdują się osoby cierpiące na alergie. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem, w którym unoszą się alergeny może przyczyniać się do zaostrzenia objawów alergii, a także wywołania astmy alergicznej, która jest niezwykle poważnym schorzeniem.

W jaki sposób zatem można zadbać o wysoką jakość powietrza w domu? Często jednym z rozwiązań wybieranych przez użytkowników jest oczyszczacz powietrza. Choć zakup oczyszczacza powietrza i jego używanie z pewnością przyczyni się do poprawy parametrów powietrza, to nie jest to rozwiązanie idealne, ponieważ urządzenia te mają ograniczoną wydajność. Dobrze sprawdzą się w mieszkaniach czy pojedynczych pomieszczeniach, ale w przypadku domów jednorodzinnych, zdecydowanie lepiej sprawdzi się rekuperacja.

Rekuperacja, to wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła i staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w nowoczesnym budownictwie. Jest szczególnie ceniona za swoje korzyści związane z energooszczędnością oraz poprawą jakości powietrza wewnątrz budynków. Dziś przyjrzymy się, jak rekuperacja wpływa na zdrowie osób z alergiami i czy może ona przynieść korzyści w ich codziennym życiu. Przeanalizujemy sposób działania rekuperacji i to, w jaki sposób może ona pozytywnie wpłynąć na komfort życia alergików i ich zdrowie, a także postaramy się rozwiać wiele wątpliwości dotyczących stosowania rekuperacji w domu zamieszkiwanym przez alergików.

Rekuperacja w domu – jak to działa?

Rekuperacja polega na wymianie powietrza w budynku przy jednoczesnym odzyskiwaniu ciepła z usuwanego, zużytego powietrza. Najważniejszym elementem tego systemu jest rekuperator, stanowiący centrum tej instalacji. Kluczowy jest także wymiennik ciepła, który pozwala na ogrzanie świeżego powietrza pobieranego z zewnątrz przy minimalnym zużyciu energii i wykorzystaniu ciepła powietrza zużytego, wyprowadzanego na zewnątrz. Instalacja rekuperacji pobiera świeże powietrze z zewnątrz i jednocześnie usuwa zanieczyszczone powietrze z wnętrza budynku. Cykl wymiany powietrza odbywa się przez całą dobę i jest w pełni zautomatyzowany – co sprawia, że użytkownik nie jest praktycznie zaangażowany w obsługę rekuperacji. Intensywność działania dopasowywana jest do pory dnia, wcześniej zaplanowanego harmonogramu, lub parametrów powietrza uzyskanych dzięki czujnikom rozlokowanym w domu.

Jak rekuperacja wpływa na jakość powietrza w domu?

Dla osób cierpiących na alergie, astmę czy inne problemy związane z układem oddechowym, jakość powietrza w domu ma ogromne znaczenie. W tradycyjnych systemach wentylacji (np. grawitacyjnej, w przypadku której intensywniejsza wymiana powietrza realizowana jest przez otwieranie okien) do wnętrza domu mogą dostawać się pyłki roślin, kurz, a także inne zanieczyszczenia, takie jak smog czy spaliny samochodów. Ryzyko zanieczyszczenia powietrza w domu wzrasta w sezonie zimowym, ze względu na sezon grzewczy i niską emisję.

Jak w tej sytuacji pomaga nam rekuperacja? Jednym z elementów tego systemu wentylacji są filtry, które powstrzymują przedostanie się zanieczyszczeń i alergenów do wnętrza domu. Dostępnych jest wiele rodzajów filtrów, które różnią się od siebie rodzajem montażu – kanałowe lub umieszczane w jednostce centralne, a także klasą filtracji. Rolę filtra wstępnego pełni najczęściej filtr kieszeniowe G4. Stosowane są także filtry do rekuperatora F5, F7 (który zatrzymuje aż do 95% pyłów PM10). Jednak w przypadku rekuperacji użytkowanej w domu zamieszkiwanym przez alergików najlepszym rozwiązaniem będą filtry dokładne, które zatrzymują alergeny, drobnoustroje, a nawet pyły PM2,5. Żeby filtry w prawidłowy sposób spełniały swoje zadanie konieczna jest ich systematyczna wymiana (na naszym blogu opisujemy dokładnie, jak często wymieniać filtry w rekuperatorze).

Jak w praktyce rekuperacja w domu przekłada się na jakość powietrza? Oto najważniejsze cechy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, dzięki którym możliwa jest realna poprawa parametrów powietrza w domu, co przekłada się na zdrowie domowników.

• filtracja powietrza z zanieczyszczeń — jak już wspomnieliśmy we wcześniejszym akapicie, rekuperatory wyposażone są w filtry, które zatrzymują zanieczyszczenia i alergeny. Możliwe jest zastosowanie filtrów o różnym stopniu skuteczności, nawet tych o bardzo wysokim standardzie.
• stałą wymiana powietrza — system rekuperacji zapewnia ciągły przepływ świeżego, przefiltrowanego powietrza, co zmniejsza stężenie alergenów w pomieszczeniu.
• redukcja wilgotności — lepsza kontrola wilgotności wewnątrz budynku może ograniczać rozwój pleśni i roztoczy, które są częstymi alergenami.

Co najważniejsze, to mamy pełną kontrolę nad powietrzem, które trafia do pomieszczeń w domu. Eliminujemy konieczność otwierania okien, co często wiąże się z „zaproszeniem” do naszych domów szkodliwych składników smogu, produktów będących wynikiem spalania, a także spalin samochodów (szczególnie dotyczy mieszkańców dużych aglomeracji i domów w sąsiedztwie ruchliwych dróg). Oczywiście rekuperacja nie wyklucza możliwości otwarcia okna w piękny dzień, kiedy jakość powietrza jest dobra, a my mamy po prostu na to ochotę.

Rekuperacja stanowi także ochronę przed alergenami, które mogą powstać w domu. Wiele budynków ma niewystarczającą wentylację, przy jednocześnie bardzo szczelnej stolarce okiennej i drzwiowej. Na skutek tego dochodzi do przekroczenia prawidłowego poziomu wilgotności powietrza, co objawia się m. in. Charakterystycznie zaparowanymi oknami w domu (głównie w rogach i tuż przy uszczelkach okiennych). Wysoka wilgotność powietrza może zwiększać ryzyko powstawania grzybów i pleśni, a także rozwoju alergenów, np. roztoczy.

Czy rekuperacja jest bezpieczna dla alergików?

Zatem, czy rekuperacja jest systemem, który może być zalecany do stosowaniu w domach zamieszkiwanych przez osoby borykające się z dolegliwościami na tle alergicznym? Zdecydowanie tak. Rekuperacja może być bardzo korzystna i bezpieczna dla alergików. Oczywiście, kluczem jest odpowiednie zaprojektowanie, montaż oraz regularna konserwacja systemu.

Bardzo ważne jest aby wziąć pod uwagę kilka czynników, kluczowych dla prawidłowego działania. Przede wszystkim zadbajmy o wyposażenie rekuperacji w odpowiednie filtry. W komplecie wraz z rekuperatorem producenci najczęściej dołączają podstawowe filtry , które ze względu na swoje właściwości raczej lepiej sprawdzą się w roli filtrów wstępnych, niż tych docelowo oczyszczających powietrze w naszym domu. Rekuperator z filtrami wysokiej jakości może znacząco poprawić jakość powietrza w domu. Filtry klasy F7, F9 lub filtry HEPA zatrzymują drobne cząstki, w tym pyłki, kurz oraz inne alergeny. Dobrze dobrany filtr jest w stanie wychwycić nawet 99,9% zanieczyszczeń.

Niezwykle istotna jest również systematyczna i prawidłowo przeprowadzona konserwacja systemu. Aby system rekuperacji działał efektywnie, filtry muszą być regularnie wymieniane (co około 3-4 miesiące, w zależności od jakości powietrza na zewnątrz i lokalizacji budynku), a sam rekuperator powinien być serwisowane i czyszczony raz w roku. Brak regularnej konserwacji może prowadzić do gromadzenia się zanieczyszczeń i rozwoju pleśni, co zamiast pomagać, pogorszy jakość powietrza.

Rekuperacja powinna być zaprojektowana tak, aby dostarczać odpowiednią ilość powietrza w zależności od wielkości budynku i liczby jego mieszkańców. Rekuperatory z możliwością regulacji intensywności wymiany powietrza mogą być dostosowane do potrzeb alergików, np. dostosowując parametry pracy w okresie pylenia roślin.

Czy rekuperacja w domu może stanowić zagrożenie dla alergików?

Chociaż rekuperacja ma wiele zalet, warto również być świadomym potencjalnych zagrożeń, wynikających z nieprawidłowego użytkowania tej instalacji oraz ewentualnych trudności. Decydując się na montaż rekuperacji w domu, należy pamiętać, że bardzo istotne dla bezpieczeństwa jest regularne czyszczenie i serwisowanie rekuperacji. Najlepiej zdecydować się usługę czyszczenia rekuperacji wykonywaną przez profesjonalistów, którzy przy użyciu odpowiednich urządzeń (szczotek, podciśnienia, ozonowania) usuwają zanieczyszczenia oraz kurz z kanałów wentylacyjnych, kratek i anemostatów, chroniąc przez rozwojem drobnoustrojów. Zaniedbanie serwisowania może prowadzić do zanieczyszczenia systemu, co zniweluje jego korzyści.

Jeżeli jednak rekuperacja działa w sposób prawidłowy i jest systematycznie czyszczona, to nie powinna stanowić żadnego zagrożenia. Wykonanie wentylacji warto powierzyć profesjonalistom, którzy dobiorą odpowiednie komponenty, wykonane z trwałych i solidnych materiałów. Pamiętajmy, że montaż rekuperacji to inwestycja na lata.

Spokojniejsze życie alergika dzięki rekuperacji w domu

Rekuperacja w domu może być bezpiecznym i skutecznym rozwiązaniem dla alergików, pod warunkiem, że system jest odpowiednio zaprojektowany, zamontowany i regularnie konserwowany. Dzięki filtrom, kontrolowanej wilgotności oraz stałej wymianie powietrza, rekuperacja może znacząco poprawić komfort życia osób cierpiących na alergie. Ostatecznie, inwestycja w rekuperację to także inwestycja w zdrowie domowników, zwłaszcza tych, którzy zmagają się z problemami oddechowymi.

Jeśli zastanawiasz się nad instalacją rekuperacji w swoim domu, warto skonsultować się ze specjalistą, aby dostosować system do indywidualnych potrzeb i upewnić się, że przyniesie on oczekiwane korzyści.